Οι ιοί, όπως ο ιός της γρίππης,
ρινοιοί κ.α. μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα βρογχικού άσθματος με διάφορους
τρόπους.
Ένας από αυτούς είναι η δημιουργία
συμπτωμάτων που μοιάζουν με την εικόνα βρογχικού άσθματος σε άτομα που δεν έχουν
ιστορικό προκαλώντας σε αυτούς βήχα και συριγμό.
Σε άλλες πάλι περιπτώσεις οι
ιογενείς λοιμώξεις προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων του βρογχικού άσθματος
σε παιδιά και ενηλίκους που έχουν ιστορικό άσθματος. Εκτιμάται ότι το 40% των
παροξυσμών βρογχικού άσθματος οφείλεται σε ιογενείς λοιμώξεις.
Αίτια.
Πολλοί ιοί μπορούν να προκαλέσουν
επιδείνωση της κλινικής εμφάνισης του άσθματος. Οι πιο συχνοί παροξυσμοί, όμως,
οφείλονται στον ιό της γρίπης Α και στους Ρινοιούς. Οι λοίμωξη από τους πιο πάνω
παράγοντες προκαλεί στένωση των αεραγωγών, βήχα και δύσπνοια.
Υπάρχουν διάφορες μελέτες που
συσχετίζουν το άσθμα με προσβολή διαφόρων ιων.
Για παράδειγμα σε μια μελέτη στην
Αγγλία βρέθηκε σε διάρκεια 1 έτους το 37% των παροξυσμών βρογχικού άσθματος συνέβη
κατά την διάρκεια προσβολής από κάποια ίωση. Σε άλλες μελέτες φαίνεται ότι στο
80% των παιδιών με συριγμό το αίτιο ήταν ιοί κυρίως ανήκοντες στην οικογένεια
των ρινοιών.
Ιδιαίτερα σοβαρούς παροξυσμούς φαίνεται
να προκαλεί ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και είναι πιθανόν να χρειαστεί και νοσοκομειακή νοσηλεία.
Ο ιός αυτός προκαλεί αύξηση της ευαισθησίας
των αεραγωγών που πιθανόν να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την
υποχώρηση της ίωσης.
Υπάρχουν μελέτες σε παιδιά που
μετά από την γέννηση τους και με λοίμωξη από RSV τα συμπτώματα συνεχίσθηκαν μέχρι την ηλικία των 6 ετών. Στις
περιπτώσεις αυτές η λοίμωξη σε σχέση με το ατοπικό υπόβαθρο του παιδιού ή ενός των
γονέων οδηγούν στην ευαισθητοποίηση των αεραγωγών και καθορίζουν ότι η αλλεργική
αντίδραση θα εντοπιστεί στους αεραγωγούς.
Στους ενήλικες ο RSV επιδεινώνει βρογχικό άσθμα ατόμων που ήδη έχουν ιστορικό
άσθματος, αλλά μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με βρογχικό άσθμα
σε άτομα που δεν έχουν ιστορικό, σε αυτές τις περιπτώσεις έχει αναφερθεί
παραμονή των συμπτωμάτων μέχρι και 4 μήνες μετά την αποδρομή της ίωσης.
Είναι προφανές ότι επειδή αυτές ιώσεις παρουσιάζουν διακυμάνσεις
κατά την διάρκεια του έτους και οι προσβολές του άσθματος που προκαλούνται από αυτές
παρουσιάζουν αντίστοιχες διακυμάνσεις. Έτσι οι Ρινοιοί είναι πιο συχνοί κατά την
διάρκεια του φθινοπώρου και μάλιστα προς το τέλος του, ενώ οι αντίστοιχες λοιμώξεις
από τον RSV και τον ιό της
γρίπης Α παρατηρούνται κατά την διάρκεια του χειμώνα με περίοδο αιχμής τον
Ιανουάριο – Φεβρουάριο.
Μηχανισμός πρόκλησης
βρογχικού άσθματος από ιούς.
Κατά την διάρκεια προσβολής από κάποια ίωση προκαλείται μια
γενικευμένη ανοσολογική αντίδραση στον οργανισμό προκειμένου να αντιδράσει και
να προστατευτεί από την ίωση. Μια φλεγμονώδης αντίδραση συμβαίνει κατά την διάρκεια
αυτής της ανοσολογικής απάντησης με αποτέλεσμα την ευαισθητοποίηση των κυττάρων
των αεραγωγών που συνοδεύεται και από έκκριση βλέννας και κατά συνέπεια τα
συμπτώματα που προκαλούνται από αυτήν την αντίδραση ομοιάζουν ή μιμούνται ή
επιδεινώνουν το άσθμα.
Δεν είναι γνωστό αν η φλεγμονώδης αυτή αντίδραση είναι αποτέλεσμα
της άμεσης επίδρασης του ιού στους κατώτερους αεραγωγούς προκαλώντας τα συμπτώματα
του άσθματος ή αν η συμπτωματολογία εμφανίζεται ως αποτέλεσμα διαφόρων
φλεγμονωδών ουσιών που παράγονται από τα καταστραφέντα, μολυσμένα κύτταρα του άνω
τμήματος του ενιαίου αεραγωγού με αποτέλεσμα την πρόκληση των συμπτωμάτων.
Τα άτομα που πάσχουν από βρογχικό άσθμα δεν είναι πιο επιρρεπή
σε ιώσεις από τους άλλους, απλώς οι ιώσεις τους κάνουν να υποφέρουν περισσότερο
από τους άλλους. Αυτός είναι και ο λόγος που προτείνεται ο εμβολιασμός τους.
Ακόμα είναι χρήσιμο οι ασθενείς που έχουν στο ιστορικό τους βρογχικό
άσθμα να έχουν ένα ροόμετρο και να ελέγχουν την ροή ώστε να αντιληφθούν έγκαιρα
την οποιαδήποτε προσβολή των αεραγωγών τους και να λάβουν έγκαιρα θεραπεία.
Θεραπεία
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα για την
θεραπεία των ιώσεων και επομένως ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η πρόληψη.
Κατά τα άλλα η συμπτωματική ανακούφιση γίνεται με βάση τα ευρήματα που θα
διαπιστώσει ο ιατρός.
Γενικά μέτρα όπως :
Ο εμβολιασμός.
Το πλύσιμο των χεριών.
Ο περιορισμός της έκθεσης στο κρύο.
Η περιορισμένη επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα
.
