ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΚΟΝΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΣΑΧΑΡΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ



ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ


Μεταξύ των φυσικών σωματιδιακών ρύπων στην ατμόσφαιρα είναι και η μεταφερόμενη σκόνη από την Βόρεια Αφρική. Η μεταφορά αυτής της σκόνης γίνεται στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, εν τούτοις πλήττονται περισσότερο οι περιοχές που βρίσκονται πλησιέστερα προς την Βόρεια Αφρική όπως Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία κ.λ.π.
Ο κύριος μηχανισμός μεταφοράς είναι η θερμοκρασιακή αναστροφή που ανεβάζει την σκόνη σε ύψος πάνω από 5 χλμ και με αυτόν τον τρόπο μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις. Τα μεταφερόμενα σωματίδια είναι της τάξεως pm10 κυρίως, αλλά περιέχονται και σωματίδια pm2,5. Κατά την διαδικασία της μεταφοράς σε μεγάλες αποστάσεις τα σωματίδια pm10 μειώνονται λόγω κατακρήμνισης, λόγω του βάρους τους και υπερτερούν τα pm2,5.
Οι επιπτώσεις στην υγεία έχουν μελετηθεί κυρίως όσον αφορά τα σωματίδια. Εν τούτοις ένα μεγάλο μέρος οργανικών υλικών και μικροβίων έχει ανιχνευθεί στα σωματίδια της σκόνης. Συγκεκριμένα σε ανάλυση των σωματιδίων που έγινε στις Παρθένες Νήσους βρέθηκαν 10.000 βακτηρίδια εκ των οποίων το 1/3 είναι δυνητικά παθογόνα.
Παθήσεις που μπορούν να προκληθούν είναι κυρίως αναπνευστικές διαταραχές όπως οι παροξύνσεις βρογχικού άσθματος, το οποίο ενεργοποιείται, τραχειίτιδα, λαρυγγίτιδα, λόγω μηχανικού ερεθισμού, αλλεργική ρινίτιδα, πνευμονία, πυριτίαση, πνευμονική εμβολή, επιπεφυκίτιδα, δερματίτιδα, μηνιγγίτιδα, γαστρεντερίτιδα, λόγω κατάποσης κ.λ.π.


Σε διάφορες μελέτες που έχουν γίνει αναφέρουν ότι τις θερμές εποχές που υπάρχει σκόνη της ερήμου αυξάνουν τα νοσήματα του καρδιοαγγειακού συστήματος ενώ τις ψυχρές εποχές με σκόνη αυξάνουν οι επιπτώσεις της σκόνης στο αναπνευστικό σύστημα.
Ιδιαίτερα ευαίσθητες ομάδες είναι τα παιδιά, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και οι πάσχοντες από αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.
References

1.                  Rodríguez S, Querol X, Alastuey A, Viana MM, Mantilla E. Events affecting levels and seasonal evolution of airborne matter concentrations in the Western Mediterranean. Environ Sci Technol. 2003;37:216–222. doi: 10.1021/es020106p.
2.                  Rodriguez S, Querol X, Alastuey A, Kallos G, Kakaliagou O. Saharan dust contributions to PM10 and TSP levels in Southern and Eastern Spain. Atmos Environ. 2001;35:2433–2447. doi: 10.1016/S1352-2310(00)00496-9. 
3.                  Goudie AS, Middleton NJ. Saharan dust storms: nature and consequences. Earth Sci Rev. 2001;56:179–204. doi: 10.1016/S0012-8252(01)00067-8. 
4.                  Matassoni L, Pratesi G, Centioli D, Cadoni F, Malesani P, Caricchia AM, di Bucchianico AD. Saharan dust episodes in Italy: influence on PM10 daily limit value (DLV) exceedances and the related synoptic. J Environ Monit. 2009;11:1586–1594. doi: 10.1039/b903822a. 
5.                  Griffin DW. Atmospheric movement of microorganisms in clouds of desert dust and implications for human health. Clin Microbiol Rev. 2007;20:459–477. doi: 10.1128/CMR.00039-06.
6.                  Gyan K, Henry W, Lacaille S, Laloo A, Lamsee-Ebanks C, McKay S, Antoine RM, Monteil MA. African dust clouds are associated with increased paediatric asthma accident and emergency admissions on the Caribbean island of Trinidad. Int J Biometeorol. 2005;49:371–376. doi: 10.1007/s00484-005-0257-3. 
7.                  Kanatini KT, Ito I, Al-Delaimy WK, Adachi Y, Mathews WC, Ramsdell JW. Toyama Asian Desert Dust and Asthma Study Team. Desert dust exposure is associated with increased risk of asthma hospitalization in children. Am J Resp Crit Care Med. 2010;182:1475–1481. doi: 10.1164/rccm.201002-0296OC. 
8.                  Samoli E, Nastos PT, Paliatsos AG, Katsouyanni K, Priftis KN. Acute effects of air pollution on pediatric asthma exacerbation: Evidence of association and effect modification. Environ Res. 2011;111:418–424. doi: 10.1016/j.envres.2011.01.014. 
9.                  Pérez L, Tobías A, Querol X, Künzly N, Pey J, Alastuey A, Viana M, Valero N, González-Cabré M, Sunyer J. Coarse particles from Saharan dust and daily mortality. Epidemiol. 2008;19:800–807. doi: 10.1097/EDE.0b013e31818131cf. 
10.              Mallone S, Stafoggia M, Faustini A, Gobbi GP, Marconi A, Forastiere F. Saharan Dust and Associations between Particulate Matter and Daily Mortality in Rome, Italy. Environ Health Perspect. 2011;119:1409–14
11.  Sajani SZ, Miglio R, Bonasoni P, Cristofanelli P, Marinoni A, Sartini C, Goldoni CA, De Girolamo G, Lauriola P. Saharan dust and daily mortality in Emilia-Romagna (Italy) Occup Environ Med. 2011;68:446–451. doi: 12.1136/oem.2010.058156.