ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

 

Με αφορμή την πρόσφατη δήλωση υποψήφιου βουλευτή σε σχέση με τα «περιττά έξοδα σε ασθενείς τελικού σταδίου» χρησιμοποιώντας μάλιστα το Αμερικανικό μοντέλο.

Θα ξεκινήσω λοιπόν και εγώ με το τεχνοκρατικό μοντέλο της Αμερικής που βασίζεται στις τεχνοκρατικές αντιλήψεις του Milton Freeman (που πρέσβευε στην μεγιστοποίηση του κέρδους μέσα… στα όρια του νόμου), απόψεις όμως που είναι καθαρά τεχνοκρατικές που το μεγάλο τους λάθος είναι ότι αγνόησαν τον παράγοντα κοινωνία και άνθρωπος και σταδιακά δημιούργησαν ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ των πολιτικών και της κοινωνίας την οποία συστηματικά αγνόησαν.

Οι τεχνοκράτες δεν μπορεί από μόνοι τους να είναι πολιτικοί αφού δεν μπορούν να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν την απαραίτητη συνιστώσα της κοινωνίας, με την ίδια λογική και οι ιατροί δεν μπορεί να είναι τεχνοκράτες διότι απομακρύνονται από τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.

Ας δούμε λοιπόν την πραγματική διάσταση των πραγμάτων. Οι δαπάνες για την ανακούφιση των ασθενών τελικού σταδίου είναι που ζημιώνουν το σύστημα υγείας ή η προκλητή ζήτηση που επιβάλλει ο ιδιωτικός τομέας με στόχο το κέρδος στα πλαίσια της ένταξής του στους κανόνες της αγοράς; Το λογικό είναι το δεύτερο αλλά ο τεχνοκράτης δεν μπορεί να δεί το αυτονόητο.

Ας πάμε όμως και στην ουσία του ζητήματος αφού το κίνησε ο ίδιος, ο υποψήφιος βουλευτής και μάλιστα χωρίς να του ζητηθεί.

Το ζήτημα της εκπαίδευσης όσο και της ποιότητάς στην υγεία συγχέεται πολλές φορές με μια τεχνοκρατική αντίληψη επικεντρωμένη στα νούμερα και τις επιδόσεις.

Οι αποφάσεις σχετικά με την ματαιότητα ή μη της συνέχισης της θεραπείας ενός ασθενούς επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες κοινωνικούς, θρησκευτικούς, ιδεολογικούς και βέβαια οικονομικούς όπως σε αυτήν την περίπτωση, πάντως δεν είναι αντικειμενικοί οι παράγοντες αυτοί ή τουλάχιστον όχι πάντα. Μπαίνει σαφώς το ερώτημα ποιος θα αξιολογήσει και με ποια κριτήρια την διακοπή μιας θεραπείας και αυτό θα είναι πάντα αντικειμενικό; Έπειτα ο ιατρός δεν δικαιούται να επιβάλλει μόνο θεραπευτικές απόψεις περί διακοπής ή όχι της θεραπείας, δεν δύναται να αξιολογεί ούτε να βάζει ένα όριο δαπάνης πάνω από το οποίο να μην συνεχίζει την θεραπεία του ασθενούς. Ο ιατρός οφείλει να εξασφαλίσει την ποιότητα ζωής αλλά και να διασφαλίσει έναν αξιοπρεπή θάνατο και να παρέχει φροντίδα μέχρι το τέλος του κύκλου ζωής του ασθενούς.

Ο ιατρός πρέπει να έχει αρκετή ευαισθησία για να αντιληφθεί έστω και μικρό μέρος της ψυχολογίας και των αναγκών του ασθενούς που πορεύεται στον θάνατο. Είναι χρήσιμο ο ιατρός να είναι μυημένος και να κατανοεί την θνητότητα και να πάψει να λειτουργεί ψυχρά ως τεχνοκράτης. Απαιτείται σεβασμός στον ασθενή ώστε τις τελευταίες ώρες της ζωής του να πεθάνει ανώδυνα και ειρηνικά, χρειάζεται να κατανοήσει την αφόρητη αγωνία, τον πόνο για τον ασθενή και τους οικείους του. Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές δεν είναι εύκολο να αποφασίσει κάποιος εάν η θεραπεία έχει νόημα ή όχι. Όλοι έχουν δικαίωμα σε έναν αξιοπρεπή θάνατο και ο ιατρός οφείλει να προσφέρει τις υπηρεσίες του μέχρι και την τελευταία στιγμή όπως είναι και το καθήκον του. Άλλωστε η παρηγορητική θεραπεία είναι ιατρική πράξη και δεν πρέπει να την αγνοούμε αλλά  πρέπει να είναι αναπόσπαστο τμήμα της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας περίθαλψης. Τα κέντρα ανακουφιστικής και παρηγορητικής αγωγής πρέπει να μπούν κανονικά στην περίθαλψη ας μην ξεχνάμε επίσης τους ηλικιωμένους και τους μοναχικούς ανθρώπους που έχουν περισσότερο ανάγκη μιας τέτοιας αγωγής. Δεν είναι δυνατόν η οικονομοκεντρική και τεχνοκρατική θεώρηση των πραγμάτων να διαφεντεύει την ηθική. Και προ πάντων να σταματήσει η υγεία να αποτελεί προϊόν της αγοράς διότι δεν είναι προϊόν και δεν υπάρχει επιλεξιμότητα.